Pierwsze spotkanie z logopedą c.d.
Istnieje kilka niepokojących sygnałów, które mogą sugerować, że Twoje dziecko potrzebuje diagnozy logopedycznej. Zastanów się, czy poniższe opisy można dopasować do zachowań Twojego dziecka:
• Kłopoty ze ssaniem u noworodka
• Twoje dziecko jest niejadkiem, a jedzenie przeciąga się w nieskończoność i wywołuje u Ciebie frustrację
• W wieku 6 miesięcy Twoje dziecko powinno już gaworzyć oraz odwracać główkę w kierunku dźwięku
• Roczne dziecko reaguje na proste pytania i rozumie jego kontekst (np. na pytanie Gdzie jest mama? - dziecko wodzi za nią wzrokiem), zaczyna także używać prostych słów takich jak: mama, baba, tata
• Ok. 2 roku życia u dzieci pojawiają się wypowiedzi dwuwyrazowe (np. Mama am) zasób słownika dziecka stale się rozwija
• 3-4 letnie dziecko ma w swoim zasobie większość głosek, rozumie oraz posługuje się coraz trudniejszymi konstrukcjami składniowymi
• Pomiędzy 5-6 rokiem życia dziecko powinno poprawnie posługiwać się wszystkimi głoskami języka polskiego, nieustannie rozwija się słownik dziecka oraz zdolności narracyjne.
Poniżej znajduje się mała ściągawka, która pokazuje etapy rozwoju mowy dziecka ↓
| WIEK DZIECKA |
ETAPY ROZWOJU MOWY DZIECKA
|
| 0-1 r.ż |
GŁUŻENIE, GAWORZENIE |
| 1-2 r.ż |
SAMOGŁOSKI USTNE: a, e, i, o, u, y
SPÓŁGŁOSKI: b, bi, p, pi, m, mi, t, d, n
|
| 2-3 r.ż |
w, wi, f, fi, g, gi, k, ki, ń, l, li, h, hi ś, ź, ć, dź |
| 3-4 r.ż |
SAMOGŁOSKI NOSOWE: ą, ę
SPÓŁGŁOSKI : s, z, c, dz
|
| 4-5 r.ż |
sz, ż, cz, dż |
| 6 r.ż |
r |
Ponadto:
• Zastanów się czy mowa Twojego dziecka jest zrozumiała również dla otoczenia? Zdarzają się sytuacje, w których rodzic „nauczył się” sposobu w jaki komunikuje się dziecko i jest on dla niego zrozumiały, jednak osoby nie mające z nim kontaktu na co dzień, mają już z tym trudności.
• Zwróć uwagę czy Twoje dziecko mówiąc wsuwa język między zęby (sepleni).
• Chrapanie, otwarta buzia, „mówienie przez nos” to kolejne czynniki, którym warto się przyjrzeć.
• Twoje dziecko nie reaguje na swoje imię bądź proste polecenie – nie zawsze oznacza to, że jest nieposłuszne. W takiej sytuacji warto zastanowić się nad tym czy nie ma problemów np. ze słuchem.
• Jeśli masz trudności z wprowadzaniem u maluszka nowych pokarmów lub ich konsystencji.
Jeśli Twoje dziecko, ma problem z którąś z powyższych czynności, warto skonsultować się z logopedą/neurologopedą!
Jak przebiega wizyta?
Kiedy już pojawicie się na pierwszym spotkaniu z logopedą/neurologopedą, przeprowadzony zostanie wywiad, który ma na celu odnalezienie przyczyny bądź źródła trudności dziecka.
W trakcie takiej rozmowy najczęściej zapytamy o:
• przebieg ciąży oraz zażywania leków w jej trakcie;
• sposobu porodu (naturalny, cesarskie cięcie);
• stanu noworodka (np. skala Apgar);
• chorób przebytych przez dziecko;
• zdolności motorycznych m. in. kiedy zaczęło siedzieć, stać, chodzić;
• radzenie sobie z codziennymi czynnościami (jedzenie, ubieranie się);
• rozwój mowy – w jaki sposób dziecko komunikuje się z otoczeniem czy dziecko gaworzyło, kiedy pojawiły się pierwsze słowa, kiedy zaczęło mówić zdaniami;
• sposób oddychania (czy chrapie, czy ma otwartą buzię);
• jak długo dziecko było karmione piersią/butelką, czy używało smoczka;
• jak wygląda kontakt dziecka z nowoczesną technologią (telewizja, telefon);
• najbliższe otoczenie – choroby genetyczne, wady wymowy.
Warto już wcześniej przygotować sobie te informacje. Na pierwszą wizytę, wskazane jest również zabranie ze sobą dokumentacji medycznej dziecka (książeczka zdrowia, ewentualne badania słuchu, karty ze szpitala).
Po szczegółowym wywiadzie logopeda przechodzi do badania. Jest ono przeprowadzane w formie zabawy, tak aby dziecko czuło się swobodnie. W celu sprawdzenia zasobu głosek logopedzi posługują się zazwyczaj kwestionariuszem obrazkowym. Zadaniem dziecka jest nazywanie przedmiotów, które się w nim znajdują. Młodsze dzieci zdecydowanie lepiej odnajdują się w sytuacjach, kiedy mają do czynienia z czymś namacalnym, dlatego też w trakcie ich badania wykorzystywane są różnego rodzaju figurki, maskotki bądź realne przedmioty.
Jednym z etapów badania jest sprawdzenia budowy oraz funkcjonowania aparatu artykulacyjnego (język, podniebienie, wargi, zgryz). W tym celu logopeda wykorzystuje różnego rodzaju wierszyki oraz opowiadania, w trakcie których dziecko może naśladować „śmieszne minki”. Oprócz tego przeprowadzane jest również orientacyjne badanie słuchu, do którego mogą nam posłużyć chociażby instrumenty, ale przede wszystkim mowa.
U starszych dzieci sprawdzany jest również słuch fonematyczny, czyli umiejętność różnicowania głosek. Dzięki tej próbie możemy się dowiedzieć czy dziecko odróżnia np. słowo „góra” od „kura”.
W trakcie wizyty dziecko może być poproszone o ułożenie układanki, zbudowanie wieży z klocków, spojrzenie w kalejdoskop, kopnięcie piłki, zagranie na instrumencie czy też ułożenie historyjki obrazkowej. Są to z pozoru dość proste czynności, które dziecko wykonuje na co dzień podczas zabawy. Mówią one logopedzie zdecydowanie więcej niż mogłoby się wydawać. W tak prosty sposób można sprawdzić lateralizację dziecka, jego percepcję słuchową oraz wzrokową, koncentrację, spostrzegawczość, myślenie, motorykę małą oraz dużą, czyli funkcje, które są bezpośrednio związane z rozwojem mowy.
Jeśli masz jeszcze dodatkowe pytania związane z przebiegiem pierwszego spotkania u logopedy, możesz śmiało się z nami kontaktować
Literatura, w której opisane są powyższe sposoby postępowania:
1. Cieszyńska J., Korendo M., 2017, Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka. Od noworodka do 6. roku życia, Kraków.
2. Grabias S., Panasiuk J., Woźniak T., 2015, Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, Lublin.
pomoc